Chu kỳ Giáo Lý – Năm Thánh 2025. Đức Giêsu Kitô niềm hy vọng của chúng ta. Tha thứ. “Người đã yêu họ đến cùng” (Ga 13,2).
Anh chị em thân mến,
Hôm nay chúng ta dừng lại ở cử chỉ gây xáo trộn và đầy hy vọng của Tin Mừng: khoảnh khắc, trong bữa tiệc ly Chúa Giêsu trao bánh cho môn đệ sẽ phản bội mình. Đó không chỉ là cử chỉ của chia sẻ nhưng hơn thế nữa: là cố gắng cuối cùng của tình yêu để không bị lụi tàn.
Thánh Gioan, với sự nhạy bén thiêng liêng sâu sắc của mình, đã kể cho chúng ta khoảnh ấy thế này: “Ma quỷ đã gieo vào lòng Giuđa, con ông Simon Iscariot ý định nộp Chúa Giêsu […] Giêsu biết giờ của mình đã đến, Ngài yêu họ đến cùng […] Ngài đã yêu họ đến cùng (Gv 13, 1 – 2). Yêu đến cùng: đây là chìa khóa để hiểu trái tim Chúa Giêsu. Một tình yêu không dừng lại trước sự khước từ, thất vọng, ngay cả sự vô ơn.
Chúa Giêsu biết đã đến giờ của mình, nhưng Ngài không chịu đựng nó: Ngài chọn điều đó. Chính Ngài biết giây phút, trong đó tình yêu của Ngài phải trải qua sự tổn thương đau đớn hơn, đó là sự phản bội. Thay vì thu mình lại, buộc tội, tự vệ…Ngài tiếp tục yêu thương: rửa chân, chấm miếng bánh và trao cho họ.
“Người chấm bánh, trao cho Giuđa” (Ga 13,26). Với cử chỉ đơn giản và khiêm nhường, Chúa Giêsu đã tiếp tục và đi đến cùng tình yêu của Ngài. Không phải là phớt lờ những gì xảy ra, mà chính bởi vì thấy nó cách rõ ràng. Ngài thấu hiểu sự tự do của người khác, ngay cả khi bị lạc lối trong sự dữ vẫn còn có thể trở lại từ ánh sáng của một cử chỉ khiêm nhường. Bởi vì, Ngài biết sự tha thứ thật sự không đợi chờ ăn năn, nhưng trao ban trước, như hồng ân nhưng không, còn trước cả khi được đón nhận.
Tiếc thay, Giuđa chẳng hiểu điều này. Sau khi ăn miếng bánh - Tin Mừng kể - Satan nhập vào anh (c. 27). Sự kiện này đánh động chúng ta. Như thể sự dữ ẩn nấp đến cuối khoảnh khắc ấy, nó xuất hiện ngay sau khi tình yêu tỏ lộ khuôn mặt yếu đuối nhất. Anh chị em thân mến, chính miếng bánh được chấm là ơn cứu độ của chúng ta: vì nó nói với chúng ta rằng, Thiên Chúa làm tất cả, làm tất cả để đến với chúng ta, ngay cả trong giờ khắc chúng ta chối từ Ngài.
Chính ở đây, sự tha thứ bày tỏ trong tất cả sức mạnh của nó và bày tỏ khuôn mặt cụ thể của niềm hy vọng. Không phải là quên lãng, cũng chẳng phải là yếu đuối. Đó là khả năng để người khác được tự do, cũng là yêu họ đến cùng. Tình yêu của Chúa Giêsu không chối bỏ đau khổ nhưng không cho phép sự dữ nói lời cuối cùng. Đây là mầu nhiệm mà Chúa Giêsu hoàn tất cho chúng ta, như thế tới lượt chúng ta cũng được mời gọi tham dự vào.
Biết bao mối tương quan bị phá vỡ, biết bao câu chuyện trở nên phức tạp, bao nhiêu lời chưa nói vẫn còn lơ lửng. Cũng vậy, Tin Mừng cho chúng ta thấy rằng luôn luôn có cách để tiếp tục yêu thương, ngay cả khi tất cả dường như không còn có thể cứu vãn. Tha thứ không có nghĩa là chối bỏ sự dữ, nhưng là cản trở nó để không tạo ra một sự dữ khác. Không nói là không có gì xảy ra, nhưng làm tất cả có thể, để không phải là sự hận thù quyết định tương lai.
Khi Giuđa bước ra khỏi phòng thì “trời tối” (c. 30). Ngay sau đó Chúa Giêsu nói “đã đến giờ Con Người được tôn vinh” (c. 31). Đêm tối vẫn còn đó, nhưng ánh sáng đã bắt đầu bừng lên. Ánh sáng bừng lên vì Chúa Kitô đã trung thành đến cùng và như thế tình yêu của Ngài mãnh hơn sự thù ghét.
Anh chị em thân mến, chúng ta cũng sống đêm tối của đau khổ và vất vả. Những đêm tối của tâm hồn, của thất vọng, những đêm tối khi ai đó làm tổn thương hoặc phản bội chúng ta. Trong những khoảnh khắc ấy, cám dỗ là khép mình lại, tự vệ, trả đũa. Nhưng Thiên Chúa cho chúng ta thấy niềm hy vọng rằng có, và luôn có một con đường khác. Ngài dạy chúng ta rằng có thể trao miếng bánh cho người quay lưng lại với chúng ta, rằng có thể đáp lại với sự thinh lặng của niềm tín thác, rằng có thể tiếp tục tiến bước với phẩm giá mà không từ chối tình yêu.
Hôm nay chúng ta cầu xin Chúa cho chúng ta ơn biết tha thứ, ngay cả khi chúng ta cảm thấy không được hiểu, ngay cả khi chúng ta cảm thấy bị bỏ rơi. Bởi vì chính giờ đó, tình yêu đạt đến đỉnh điểm của nó. Như Chúa Giêsu dạy chúng ta, yêu là để người khác tự do - ngay cả phản bội – đừng bao giờ ngừng tin rằng, thậm chí khi tình yêu bị tổn thương và mất mát, có thể được thoát khỏi sự lừa dối của bóng tối và được phục hồi bởi ánh sáng của điều tốt lành.
Khi ánh sáng của sự tha thứ có khả năng lọc giữa những vết nứt sâu sắc nhất của trái tim, chúng ta hiểu rằng không bao giờ là vô ích. Ngay cả khi người khác không đón nhận nó, ngay cả khi dường như vô ích, sự tha thứ giải thoát ai trao ban nó, hóa giải oán thù, tái tạo hòa bình, hòa giải với chính chúng ta.
Chúa Giêsu, với cử chỉ đơn giản của việc trao miếng bánh, cho thấy rằng mỗi phản bội có thể trở nên cơ hội của ơn cứu độ, nếu được chọn như không gian của một tình yêu bao la hơn. Không đầu hàng sự dữ, nhưng chiến thắng nó với điều tốt, ngăn chặn nó dập tắt những gì chân thật nhất trong chúng ta: khả năng yêu thương.